مدل شبیه سازی مرحله‌های نمو دو رقم گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) بهاره با استفاده از دما و طول روز

به‌منظور تعیین مدل‌های برآوردی و بررسی نقش طول روز و دما در تعیین طول دوره و سرعت نمو دو رگۀ (لاین) گلرنگ در سه مرحله از سبز شدن تا رسیدگی، 10 درصد گلدهی تا رسیدگی و از تکمه‌دهی تا رسیدگی آزمایشی در دو سال زراعی 1390 و 1391 در اصفهان طراحی شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار صورت گرفت. تاریخ‌های کاشت در کرت اصلی و رگه­ها در کرت‌های فرعی جای گرفتند. تاریخ‌های کاشت در سال90 (15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد، 31 خرداد، 15 تیر و 31 تیر) و در سال 91 عبارت بودند از (15 اسفند،30 اسفند، 15 فروردین، 31 فروردین، 15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد، 31 خرداد) و رگه‌های مورد بررسی، اصفهان-14 و IL111 بودند. نتایج نشان داد، با تأخیر در کاشت طول دورۀ روز پس از سبز شدن تا رسیدگی در هر دو سال کاهش یافت. در مرحلۀ سبز شدن تا رسیدگی برای هر دو رگه توان چهارم میانگین کمینۀ دما مهم‌ترین توجیه‌کنندۀ تغییرات طول دوره در این مرحله بود. در مرحلۀ 10 درصد گلدهی تا رسیدگی، مهم‌ترین توجیه‌کنندۀ تغییرات طول دوره در هر دو رگه مکعب طول روز بود. در مرحلۀ تکمه‌دهی تا رسیدگی نیز در هر دو رگۀ مکعب طول روز نقش مهمی داشت. دو رگۀ گلرنگ در بیشتر موارد واکنش‌های یکسانی را به طول روز و فراسنجه (پارامتر)های گرمایی از خود نشان دادند. لذا متغیرهای دمایی به همراه طول روز بخش اعظم تغییرات مرحله‌های نموی مختلف را توجیه می‌کنند.